Uda iritsi da. Basoan barrena galtzen den furgoneta bat ikusten da. Barruan gazte talde bat dago, lehiotik begira. Urduritasuna sumatzen da, ez dakite nora doazten, ezta zer gertatuko den ere.
Gauza bakar bat dakite; oraindik ezagutzen ez dituzten beste gazte batzuekin batera, Maurizia Aldeiturriagaren figuran eta bizipenetan oinarrituta, Arratiako kantu tradizional bat birsortu beharko dutela.
10 egunetan zehar, gure erroekin konektatzen gaituzten musika tresnen soinuak Arratiako bailarako naturaren oihartzunekin nahastuko dira; trikitixa, alboka, panderoa… eta baita urrunetik datozen beste instrumentuen soinuak ere; gralla, tarota eta bibolina besteak beste.
Herri musikan adituak diren hiru pertsonen laguntzarekin, 14 gazteak sormen prozesu magiko batean murgilduko dira eta musika bizitzeko, sentitzeko eta partekatzeko beste modu bat deskubrituko dute.
Mauriziaren bizitzan ezinbestekoak ziren musika, panderoa, konposizioa eta letrak. Beraz, dokumental honek ere musika generokoa izan behar zuen. Izan ere, ezingo litzateke Maurizia musikarik gabe ulertu, eta ikus-entzunezko proiektu hau ezin da Mauriziarik gabe garatu. Elkarri lotuta daude, eta bien presentzia ezinbestekoa da.
Maurizia oinarri hartuta, hainbat leku eta kulturetako gazte talde batek musika pieza bat sortuko du. Sormen prozesu hori da gehien interesatzen zaiguna eta horixe izango da filmaren ardatza, betiere haren bizitza eta lana erreferentziatzat hartuta.
30 urte baino gehiago igaro dira Maurizia Aldeiturriaga hil zenetik, eta badirudi ahaztu egin dugula. Belaunaldi askok nostalgiaz eta nolabaiteko aldarrikapenez gogoratzen dute bere garaiko molde eta estereotipoak hautsi zituen emakume haren musika eta nortasuna. Kulturako eta gure historia hurbileko pertsona ospetsuen hitzetan “bere garaira aurreratutako emakume bat izan zen”, berak ere jakin ez arren.
Mauriziaren espirituak bizirik dirau, inoiz baino gehiago, eta bere ondarea gizartean zabaltzeko garaia iritsi da, batez ere Maurizia nor izan zen eta gure kulturari zer ekarpen egin zion ezagutzen ez duten belaunaldi gazteenen artean.
Eta ulertzen dugu, gainera, hedapen horrek mugak gaindi ditzakela eta gainditu behar dituela, ziur baikaude “Maurizia” asko daudela munduan, baina bat bera ere ez dela guk ezagutzen duguna bezalakoa. Horretarako, eta senari kasu eginez, musikaz baliatuko gara; izan ere, zer da, ba, Mauriziaren musika baino kohesio elementu hobea? Beraz, beharrezko osagai guztiak ditugu harmoniaz betetako musika pieza bat sortzeko.
Baina, nor zen Maurizia?
Historiako liburuetan gizonen izenak dira nagusi. Maurizia bezalako emakume indartsu eta kementsuek egindako lana, ordea, askotan ahaztua izan da, emakume izate hutsagatik.
Emakumearen askatasuna oso mugatua zen garai batean, gizonak ordezkatu zituen, Euskal Herriko plaza nagusietan kantatuz, eta Mauriziak eredu berri bat sortu zuen emakumearentzat, bere garaiko ikono bihurtuz.
Hori dela eta, ez da harritzekoa bere buruari “Aupa Maurizia!” esatea; esaldi ospetsu hori jendearen oroimenean grabatuta geratu da.
Gure helburua emakume horri merezi duen lekua ematea da, eta belaunaldi berriei Mauriziaren irudia eta lana aurkeztea, etorkizunean haientzat erreferentzia izan dadin. Bere ondarea zabaldu nahi dugu, besteak beste, ahaztu ez dezagun.
Gentzane Martínez de Osaba - Zuzendaria eta gidoilaria
Ikus-entzunezko Komunikazioan lizentziaduna da Euskal Herriko Unibertsitatean, eta Zinema eta Bideo Ekoizpenen goi-mailako espezializazio ikasketak egin ditu Bartzelonan.
Bartzelonan, kamera laguntzaile eta argiztatzaile gisa lan egin du hainbat ekoizpen eta dokumentaletan. Halaber, kamera independente gisa ere aritu da Canal +, TV3 (Televisión Catalana) eta TVE (Televisión Española).
2008an Bilbora itzuli zen eta hainbat ekoizpen eta dokumentaletan argazki zuzendari gisa lan egin zuen. Horrez gain, astero kulturari buruzko erreportaje dokumentalen programa bat egin zuen EITBn (Euskal Telebista) bost urtez.
2011n Marmoka Films sortu zuen Alex García de Vicuñarekin batera, dokumentalen generoan espezializatutako zinema independenteko ekoiztetxe bat, eta Bilbon (Euskal Herria) du egoitza.
Soinu banda: Iraide Ansorena eta Carlos Sagi
Aurretik ezagutzen genituen Iraide Ansorena eta Carlos Sagi. 2016an elkarrekin lan egin genuen Khami musika taldearen hainbat proiektutan, eta ordutik harreman profesionala baino haratago doan harremana dugu. Hori dela eta, bagenekien ezin hobeto erantzungo ziotela dokumental honetarako bilatzen ari ginen profilari. Galdera bota eta ahots batez erantzun zuten, beren ibilbideko erronkarik zailenetako bati aurre egin behar ziotela jakin arren. Baina, zergatik ez? Mauriziaren irudia zegoen, eta gero, jakina, musika. Herri musika da elementu nagusia, haien beste sormen proiektu askotan bezala. Gainera, gazteekin lan egitea ere gustuko dute, eta, esaten ez badute ere, zineman lan egiteko jakin-mina zuten, beraientzat erdi ezezaguna den mundu batean lehen aldiz sartzeko gogoa. Beraz, beharrezko osagai guztiak zituzten, eta beren hitza bete dute. Ederki bete ere! Laster ikusiko duzue.
Iraide Ansorenaren eta Carlos Sagiren ibilbidea
Benetako bi profesionalez ari gara, herri musika maite dute, eta esperientzia handia dute lan pedagogikoan; izan ere, Musikenen lizentziatuak dira, Donostiako Goi Mailako Musika Eskolan. Biek ala biek adin desberdinetako ikasleekin lan egiten dute egunero; irakasleak dira. Iraidek Eibarko musika eskolan lan egiten du, eta Carlosek, berriz, Amorebietako eta Arratiako eskoletan. Hala ere, haien benetako pasioa Khami musika taldea da. Hantxe jotzen dute biek, eta euskal kultura herrikoia beste musika adierazpen batzuekin elkartzen dute. Une honetan, laster argitaratuko diren hainbat proiektutan murgilduta daude. Haiek esaten duten moduan, “gauza berriak probatzen, horrek motibatzen baikaitu”.
Dinamizatzailea: Naroa Gaintza
Musikaria, abeslaria, irakaslea, feminista eta ama. Horixe guztia da Naroa Gaintza. Produkzio taldearentzat bera da gure Maurizia partikularra, eta pertsona ezin hobea da proiektuaren buru izateko, gazte taldearen dinamizatzaile gisa. Beste era batera esanda, bere gidari espirituala da. Gogotsu zegoen proiektuarekin, eta erakarri egiten zuen Maurizia protagonistatzat hartzen duen dokumental batean parte hartzeak, Maurizia erreferente bat izan baita berarentzat musikari eta, batez ere, emakume gisa. Behin baino gehiagotan esan duen bezala, “belaunaldi gazteenen artean ondarea zabaltzeko aukera paregabea da”. Esperientzia berria erronka handi baterako. Eta gainera, bi haur txikiren ama izanik. Eskerrak eman nahi dizkiogu Naroari bere ahalegin eta dedikazioagatik. Nork esan du familia kontziliazioa erraza denik!
Argazki zuzendaria - Eukeni Arriortua
Eukeni Arriortua da Arratiako bailaran, Mauriziaren sorlekuan, bizi den talde teknikoko kide bakarra. Proiektu berezia izan da berarentzat, baina ardura handiagoa ere sentitu du. Bere lan bakoitzean bezala, esperientziaz eta pasioz egin du aurrera. Bere begirada berezia nabari da film honetako frame bakoitzean.
Ekoizleak - Carlos Iglesias eta Alex Garcia de Vicuña
Carlos Iglesias eta Alex Garcia de Vicuña dira Aire dokumentalaren ekoizleak. Lehen begiratuan, haien ibilbideko beste proiektu bat dirudi, baina ez da horrela. Filmaketa zirraragarrienetako bat izan da, esperientzia zoragarria, dibertigarria eta axolagabe uzten ez zaituen giza arrasto bat uzten duena. Orain, energia berarekin ekingo diote crowdfunding hau aurrera ateratzeko proiektuaren azken faseari.
Marmoka eta Bideografik ekoiztetxeek 10 urte baino gehiagoko esperientzia dute ikus-entzunezkoen arloan:
Marmoka Films
Marmoka Films zinema ekoiztetxe independentea da; Leioan du egoitza. 2011n sortu zuten Gentzane Martinez de Osabak eta Alex García de Vicuñak.
Marmoka Films ekoiztetxeak sormenezko dokumentalak garatzen eta ekoizten ditu. Dokumental horiei oso harrera ona egin diete kritikariek eta nazioarteko jaialdiek, eta nazioartean ere banatu dira.
Ekoizle gisa, Marmoka Films taldearen helburu nagusia dokumental adimentsuak eta sentikorrak ekoiztea da, betiere genero horrek eskaintzen dituen tresna eta bide berriak aztertuz.
Bideografik
Durangoko ekoiztetxea 2007an hasi zen martxan, eta hauek izan ziren sortzaileak: David Maeztu, Eukeni Arriortua, Xabier Zabala eta Carlos Iglesias.
Nazioarteko zinemaldi orokor eta espezializatuetan lortutako 14 sari eta onespen baino gehiago ditu.
Betidanik gustatu izan zaie istorioak kontatzea, eta ez dago dokumentala baino tresna hoberik horretarako. Izan ere, genero horrek benetako jendearen benetako mundu eta istorioetan murgiltzeko aukera ematen du.
Marmoka eta Bideografik ekoiztetxeek esperientzia dute crowdfunding kanpainetan; hain zuzen ere, Verkaminen bidez egin izan dira. Ehunka mezenasen laguntzari esker, aurrera atera dira proiektu hauek: Altsasu, Tetuán eta Gr 99: Los colores del camino.
Crowdfunding kanpaina honetan bildutako dirua filma muntatzeko eta postprodukzioko fasea finantzatzeko erabiliko da. Bidaia zoragarri honen azken txanpan sartu gara, eta 2023ko maiatzean filma estreinatu nahi badugu, azken bultzada hau behar dugu. Aire! dokumentalak Eusko Jaurlaritzaren, EITBren, Euskadiko Kutxaren eta Artea eta Zeberioko Udalen babesa du. Ekoizpen fasean, 25 pertsonak hartu dute parte filmazioan, protagonista gazteen, dinamizatzaileen eta lantalde teknikoaren artean; eta 15 egunez, pertsona horiek guztiak Zeberioko landetxe batean bizi izan dira elkarrekin. Orain arteko gastu horiek gure gain hartu ditugu, baina orain prozesu luze honen azken zatiari aurre egin behar diogu eta, horretarako, zuek guztiok behar zaituztegu. Zure laguntza beharrezkoa da Aire! errealitate bihurtzeko.
Ekoizpen egutegia
Muntaketa eta postprodukzioa 4 edo 5 hilabeteko lana izatera irits daiteke. Aurreikuspen hori kontuan izanda, 2023ko maiatzean filma amaituta egotea kalkulatzen dugu, eta une horretatik aurrera, aurre-estreinaldirako leku eta egun bat pentsatzen hasiko ginateke. Hainbat aukera daude, eta aztertzen ari gara. Aldi berean, nazioarteko zinemaldietan eta merkatuetan filma banatzeko prozesuari ekingo diogu. Bildutako dirua muntaketarako eta postprodukziorako bideratuko dugu.
Sariak 2023ko hirugarren hiruhilekotik aurrera emango dira
Muntaketa: abendua (2022), urtarrila eta otsaila (2023)
Bideoaren postprodukzioa: martxoa (2023)
Audioaren postprodukzioa: apirila (2023)
Filma amaitu: maiatza (2023)
Filmaren estreinaldia: maiatza eta ekaina (2023)
Banaketa: uztailetik aurrera (2023)
Aurre-produkzio fasetik, ahaleginak egin ditugu Aire dokumentalaren inguruko komunitate bat sustatzeko eta sendotzeko. Hori dela eta, lehendabizi, webgune bat sortu genuen, eragiketa gune gisa erabili ahal izateko.
www.airedokumentala.eus webguneak sortzen ditugun komunikazio ekintza guztiak bideratzen ditu, eta komunitateko kide guztiek bertara jo behar dute informazioa eman eta jasotzeko. Garazi Velasco da webgune horren eta crowdfunding kanpainaren arduraduna, eta sare sozial guztiak erabiltzen ditu: Instagram, Twitter eta Facebook, batez ere. Webgune honekin batera, Marmoka eta Bideografik ekoiztetxeen webguneak eta sare sozialak ere lotuta daude.
Zorionez, dokumentalean parte hartu duten 13 gazteen eta haiek sare sozialetan dituzten jarraitzaile guztien konplizitatea dugu. Proiektu honek hainbat musika eskolen laguntza ere izan du: Arratiako musika eskola (Euskal Herria), Esparraguerako musika eskola (Katalunia) eta Teclerreko eskola (Tarragona). Erakundeen arteko harremanak Artea, Zeberio, Esparraguera eta Tarragonako udalek bideratu dituzte.
Gaur egun, Mauriziaren irudia non nahi ageri da euskal gizartean, eta erreferentea da kultur taldeentzat eta elkarteentzat. Ezin ditugu ahaztu Mauriziaren familia eta haien kontaktu sare zabala, kanpaina hau zabaltzeko. Hasieratik izan dugu haien laguntza, eta aliatuak izango dira bidaia zoragarri honetan.
www.airedokumentala.eus
Instagram: @airedokumentala
Twitter: @AIREdokumentala
Facebook:@AIRE Dokumentala
Youtube: @airedikoumentala
www.marmokafilms.com
Instagram: @marmokafilms
Twitter: @marmokafilms
Vimeo: @marmokafilms
www.bideografik.eus
Vimeo: @bideografik
Youtube: @bideografik
Instagram: @bideografik
Twitter: @BIDEOGRAFIK
Facebook: @bideografik
12 iruzkin
Proiektuaren mezenas bazara, Saioa hasi iruzkina egiteko
Zigor
Mucho éxito!!
Miquel Duran
És un projecte collonut!.
Aire!
Egilea
Eskerrik asko danori. Hor goaz... Zuen laguntza behar dugu.. a ver si lo conseguimos entre todas y todos. Pasarlo bien estos días. Eskerrik asko. Moltes gràcies
Roser Garrell
Sort! Eskerrik asko per la pel.lícula. Aupa Maurizia!!!!!!!
Asier
Eskerrik asko Nekane. Aupa Maurizia eta Aire!
mriba
Sort !!!
Nekane Intxaurtza Etxebaria
Aupa Maurizia eta gora Aire!
Aire!
Egilea
Bon dia. Ha sido una gran experiencia y al final, lo que queda es la amistad. Moltes gràcies
Cori
L'Oriol, participa en el projecte i ens sembla espectacular la manera com ho han viscut, el que han gaudit i l'amistat i el bon rotllo que hi ha entre tots!!! Ei! endavant que tenim ganes de veure el resultat final!! Moltes gràcies de part dels pares.
Aire!
Egilea
Eskerrik asko. Moltes gràcies. El placer ha sido nuestro. Aire!