ABATA, Orson Welles Euskal Herriaz maitemindu zenean.

ABATA dokumental laburra da, Etxalarko haranean palomak egurrezko paletekin eta sareekin harrapatzeko euskal ohitura berezia berreskuratzen duena. Gerardo Damboriena-ren ahotsaren bidez, praktika zahar honen azken erreferente handia, 700 urte baino gehiagoko historia duen ondare bat gorde nahi dugu, belaunaldi berririk ez dagoelako desagertzeko arriskuan dagoena. Orain egiten dugu, teknika hau menperatzen duten oso gutxi geratzen direlako, eta munduak presaka aurrera egiten duen honetan, gelditu eta behatzeko denborarik gabe, uste dugu istorio hau kontatu behar dela, beranduegi izan baino lehen.

Interes Kulturaleko Ondare izendatutako praktika bat, eta XX. mendeko 40ko hamarkadatik aurrera National Geographic, New York Times edo Orson Welles bezalako zuzendari handien arreta erakarri duena. Gaur egun, gure ABATA dokumental laburrak bere alea jarri nahi du tradizio hau betikotzeko, bere esentzia betikotuz. ABATAk ez du soilik tradizio bat irudikatzen, baizik eta munduan egoteko modu bat, entzun, itxaron eta gure sustraiekin eta naturarekin berriz konektatzera gonbidatzen gaituena.

SINOPSIA

1955ean, Orson Wellesek, egurrezko paletekin eta sareekin palomak harrapatzeko ehiza harrigarriak liluratuta, The Land of Basques dokumentala zuzendu zuen. Gaur egun, Nafarroa eta Frantziaren arteko mugan dagoen borda batean, Gerardo Damboriena palomero beteranoak, euskaraz, 700 urte baino gehiagoko tradizio honen sekretuak erakusten dizkigu, desagertzeko zorian dagoena.

Gerardo laguntzen dugu, Etxalarko azken palomero belaunaldiaren burua, bere maisuei buruz hausnartzen duen bitartean, ehiza zahar honetarako duen maitasuna eta desagertzen ari den kultura bateko kide izatearen sentimendua partekatzen. Ingelesak euskaratik ikasten duen kontakizun bat. Gerardo Damboriena eta Orson Wellesek kontatutako istorio bat.

PROTAGONISTAK

Gerardo Damboriena, 75 urtekoa, ABATAren arima da: antzinako belaunaldien ondarea irudikatzen duen palomero jakintsu eta atsegina. 1955ean Orson Wellesek The Land of the Basques dokumentalean filmatutako Palomeroengandik, sare bidezko ehiza ikasi zuen.

Gaur egun, Gerardo Etxalarren teknika hau praktikatzen duen azken taldearen burua da. Bere ahotsa Wellesenarekin uztartzen da, iraganaren eta orainaren arteko elkarrizketa bat sortuz, euskara eta ingelesaren artean, euskal identitatea, memoria eta zinema kultura ondarea gordetzeko tresna gisa erabiliz, horrela omenezko historia bihar bihurtuz.

TRADIZIOA ETA BERE BILAKAERA

Egurrezko paletekin eta sareekin palomak ehizatzea XIV. mendetik datorren ohitura bat da. Ahozko transmisioaren bidez, praktika honek mendeak gainditu ditu Etxalarko haranean, ingurune eta biztanleetara egokituz.

Gaur egun, palomeroek CPAL kontserbazio elkartearekin lankidetza aitzindari bat hasi dute, zurita palomak eraztundu eta askatzeko, haien migrazioa aztertze asmoz. Aliantza honi esker, bizirauteko sortu zen tradizio bat, kontserbaziorako tresna bihurtzen ari da pixkanaka. ABATAk ehiza eta zientzia elkartzen diren trantsizio une hau dokumentatzen du, ondareari zentzu berria emateko.

PROIEKTUAREN EGUNGO EGOERA

Nola finantzatzen dugu ABATA? Proiektua orain arte gure ekoiztetxetik, Carapiru Studios, egindako ekarpen propioekin sortu da, garapenean, ekoizpenean eta filmaketan 10.000 € inguru inbertituz. Hasieratik Panasonic Lumix-en babesarekin lan egin dugu, ekipamendu teknikoarekin lagunduz. Duela gutxi, Bizkaiko Foru Aldundiaren 8.800 €-ko laguntza jaso dugu. Babes instituzionalaren aurrera jarraitzeko bultzada ematen digu. Orain, zuen ekarpenekin, dokumentala amaitzeko beharrezko funtsak bildu nahi ditugu, istorio honek merezi duen amaiera emateko.

2020tik Etxalarko haranetan zehar ibili gara, Gerardo eta gainerako palomeroekin batera, mendeetako tradizio hau erregistratuz, eta 2025eko urriko hurrengo kanpainan filmaketa amaituko dugu, edizioaren, musikan eta postprodukzio prozesuaren amaierari ekiteko, 2025eko abenduan dokumentalaren estreinaldia egiteko asmoz.

Zertarako erabiliko ditugu zuen dohaintzak? Funtsen zati bat The Land of the Basques (1955) film luzearen jatorrizko irudien eta audioen erabilera eskubideak eskuratzeko erabiliko dugu, Orson Wellesek zuzendutako pieza hau gure narrazioan iragana eta oraina uztartzeko funtsezkoa baita.

Gainerakoa postprodukzio fasea osatzeko laguntza izango da (kolore zuzenketa, soinu edizioa, musika eta azken nahasketa).

Zuen laguntzagatik sariak

Jasotako partaidetza guztia proiektuarentzat garrantzitsua izango da, eta laguntza maila guztietarako sariak eskaintzen ditugu: kredituetan aipamena, estreinaldiaren aurretik ikuspegi esklusiboa, poster digitala edo Etxalarren palomak ehizatzeko erabilitako egurrezko paleta autentikoa.

Halaber, sari bereziak ditugu, hala nola filmaren kartel fisikoa, estreinaldirako gonbidapenak, taldearekin parte hartzen duten erakunde proiekzioetarako pasak, Etxalarren egonaldiak eta IMDBn ekoizle elkartu gisa sartzea.

ABATA TALDEA

Ilusioz, jakin-minaz eta gure istorioak mugitzen dituen konpromiso irmoz mugitzen den talde bat gara. Elkarrekin Mongolia-ko taiga basoa, Brasilgo Amazonia, Peruko Andeak edo Etiopiako Omo harana zeharkatu ditugu. Bidaia eta filmaketa horien emaitza ikusi dezakezue, hala nola Lurraren Ahotsak, Joy edo Bayandalai.

ABATA izango da gure lehen lana ekoiztetxe gisa, Carapiru Studios izenpean.

Ekoizpen exekutiboa Itxaso Frau-ren esku dago, dokumentalgintzan eta edukien sorkuntzan esperientzia handia duen ekoizle sortzailea. Ana Angulo, kultura-kudeatzailea eta ekoizlea, nortasunaren eta ondarearen inguruko ikus-entzunezko proiektuetan espezializatua.

Maitane Carballo, bere bigarren dokumental laburra ekoizle gisa zuzentzeaz gain, ABATAren soinu arduraduna eta editorea ere bada.

Zuzendaritzan, gidoian eta argazki zuzendaritzan, Aner Etxebarria, gure planetaren edertasunarekiko sentikortasun berezia duen zinemagilea, irudi bikainetan islatzen duena.

Zuzendaritza partekatuan eta gidoian, Pablo Vidal, gizarte eta antropologia dokumentalgintzan esperientzia handia duena.

Argazki zuzendaritza partekatuz eta kolore-edizioaz arduratuz, Rubén Crespo; natura eta bidai dokumentaletan espezializatutako profesionala.

Taldea osatzen dute beste hainbat profesional handi: Gontzal Aurrekoetxea postprodukzioaren koordinazioan, Dani Mateo (diseinua) eta Asier Rentería (soinu edizioa eta musika).

Kanpainaren jarraipena egiteko: gure Instagram kanalean informazioa partekatuko dugu: carapirustudios

Informazio gehiagorako: gurekin harremanetan jarri email bidez: [email protected]